Radio Maryja – polska rozgłośnia radiowa o charakterze narodowo-katolickim, założona w Toruniu w 1991 przez zakonników ze Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela (redemptorystów).

Radio funkcjonuje jako kościelna osoba prawna należąca do Kościoła rzymskokatolickiego; posiadaczem koncesji jest zakon katolicki – Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela (redemptoryści), podlegający kanonicznie papieżowi. Dyrektorem Radia jest ojciec Tadeusz Rydzyk. W dokumentach przedstawionych KRRiTV o. Rydzyk figuruje jako "jednoosobowy organ nadzorczy, jednoosobowy organ zarządzający i jednoosobowy organ kontrolny" Radia Maryja.

Radio Maryja ma koncesję ogólnopolską ważną do roku 2018. Radio Maryja nadaje na podstawie Koncesji Nr 003/ P 2001- R z dnia 21 czerwca 2001 r. udzielonej Warszawskiej Prowincji oo. Redemptorystów. Koncesja określa program Radia Maryja jako program o charakterze społeczno-religijnym, przedstawiającym zagadnienia wiary chrześcijańskiej oraz problemy życia społecznego z punktu widzenia wiary i społecznej nauki Kościoła katolickiego.

Radio Maryja rozpoczęło nadawanie programu radiowego dnia 9 grudnia 1991 roku, z nadajnika w Bydgoszczy, działając jako stacja lokalna. Statut Radiu nadał prowincjał oo. Redemptorystów. Rozgłośnia ta otrzymała następnie 117 koncesji lokalnych nie przystępując do konkursu na koncesję ogólnokrajową. Dodatkowo w 1993 r. niektóre diecezje udostępniły Radiu Maryja otrzymane przez nich od KRRiTv częstotliwości radiowe. W czerwcu 1994 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zmieniła to na siedmioletnią koncesję ogólnokrajową i obiecało 80% pokrycia powierzchni kraju.

Radio Maryja uzyskało tzw. status nadawcy społecznego – w zamian za zobowiązanie się do rezygnacji z emisji reklam, opłata koncesyjna została zredukowana o 80% (dla stacji ogólnokrajowej wynosi ona w granicach 7 mln 640 tys. złotych rocznie).

W Radiu Maryja i Telewizji Trwam występowali politycy PiS, Ligi Polskich Rodzin, Samoobrony oraz innych ugrupowań deklarujących antykomunizm.

6 kwietnia 2006 roku nuncjusz apostolski abp. Józef Kowalczyk wystosował do polskich biskupów w imieniu Watykanu list:

(...) Stolica Apostolska prosi usilnie biskupów polskich, aby zgodnym działaniem przezwyciężali aktualne trudności spowodowane przez niektóre transmisje i stanowiska zajmowane przez Radio Maryja, które nie uwzględniają w wystarczającym stopniu słusznej autonomii sfery politycznej(...)

Od 2 maja 2006 r. nadzór nad programem i treściami emitowanymi w radiu sprawuje 8-osobowa Rada Programowa, w której skład wchodzi 4 członków powoływanych przez Episkopat Polski oraz 4 członków powoływanych przez zakon redemptorystów. Jej pierwszym przewodniczącym został ks. prof. Wacław Depo, biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej.

24 czerwca 2006 Konferencja Episkopatu Polski zatwierdziła umowę z Warszawską Prowincją oo. Redemptorystów odnośnie funkcjonowania Radia Maryja, a także statut Radia Maryja i regulamin Rady Programowej.

Głównymi elementami programu rozgłośni są ewangelizacja, modlitwa, medytacja, muzyka religijna oraz publicystyka społeczno-polityczna. Najpopularniejsze audycje to Rozmowy Niedokończone, w których porusza się różnorodne tematy, Aktualności Dnia, Katechezy oparte o Katechizm Kościoła Katolickiego, nauczanie papieży i biskupów, odmawianie brewiarza, różańca, koronki do Miłosierdzia Bożego na antenie radia. Codziennie transmitowana jest msza święta oraz Apel Jasnogórski z Częstochowy. Retransmitowany jest serwis informacyjny Radia Watykańskiego. Transmitowane są też wszystkie pielgrzymki papieskie oraz cotygodniowa modlitwa Anioł Pański.

Program stacji wyraża idee narodowo-katolickie. W sprawach obyczajowych i religijnych komentatorzy Radia nawiązują do ludowych elementów polskiej religijności. Stacja krytykuje model liberalnego państwa demokratycznego. Według niektórych przeciwników linia ideowa Radia jest sprzeczna z postanowieniami Soboru Watykańskiego II (według zwolenników postanowienia te są dokładnie przestrzegane).

W linii programowej i prezentowanych na antenie poglądach według niektórych widać nawiązania do tradycji Narodowej Demokracji, po objęciu w niej władzy przez Romana Dmowskiego (czas działalności Obozu Wielkiej Polski). W sprawach politycznych rozgłośnia reprezentuje linię krytyczną wobec Unii Europejskiej oraz warunków członkostwa Polski, lecz również wobec liberalizmu obyczajowego, globalizacji oraz przemian gospodarczych w Polsce po 1989 r., zwłaszcza sposobu przeprowadzenia procesów prywatyzacji oraz samej możliwości sprzedaży ziemi cudzoziemcom.

Radio Maryja przychylne jest ugrupowaniom popierającym linię programową partii Prawo i Sprawiedliwość[2] oraz partiom, które deklarują się jako "patriotyczne", jak Ruch Patriotyczny, Ruch Samorządowy, a w szczególności Dom Ojczysty który został stworzony pod egidą Jerzego Roberta Nowaka. Swego czasu radio przychylne było także Lidze Polskich Rodzin, ale zaprzestało tego w związku z rosnącymi w niej wpływami młodego lidera Romana Giertycha.

Według KRRiT Radia Maryja słucha 3,9% Polaków, a udział Radia Maryja w rynku ogólnopolskim wyniósł w 2005 roku 2,5%. Słuchacz średnio poświęcał na słuchanie tej stacji 2 godziny i 26 minut dziennie. Słuchalność wśród osób powyżej 60 roku życia wynosi 10%, natomiast wśród osób do 29 roku życia od 0,7% do 1,1%.

Według innych badań ocenia się, że ma 1.9% słuchalności (kwiecień -wrzesień 2006), czyli ok. miliona osób. Tylko 1 % z nich to osoby młode, 70 % – większość stanowią osoby powyżej 60 roku życia (dane z 2002 r.). Z wyników badań słuchalności radia w Polsce[3] wynika, że toruńska rozgłośnia ma ok. 1.9% udziału w rynku, co daje jej piątą pozycję w kraju. Wyprzedzają je: RMF FM (21,8%), Radio ZET (18,3%), Program I PR (14,4%) i Program III PR (6,2%). Według różnych szacunków liczba słuchaczy Radia Maryja waha się między 0,5 a 4,5 milionów.

Rodzina Radia Maryja

Wspólnota słuchaczy i osób identyfikujących się z poglądami prezentowanymi w Radiu Maryja tworzy tzw. Rodzinę Radia Maryja. Organizacyjnie tworzy ona struktury działające przy parafiach za zgodą proboszcza:
Biura Radia Maryja
Koła Przyjaciół Radia Maryja
Młodzieżowe Koła Przyjaciół Radia Maryja
Podwórkowe Kółka Różańcowe Dzieci przy Radiu Maryja (których założycielką jest Magdalena Buczek)

Od roku 1993 corocznie w drugą niedzielę lipca odbywają się pielgrzymki Rodziny Radia Maryja (słuchaczy "Radia Maryja") na Jasną Górę. Na XIII Pielgrzymce Rodziny Radia Maryja 9-10 lipca 2005 roku na Jasną Górę przybyło ok. 500 tysięcy wiernych identyfikujących się z Rodziną Radia Maryja. Podobne pielgrzymki organizowane są dla kół młodzieżowych i Podwórkowych Kółek Różańcowych Dzieci. Rodzina Radia Maryja spotyka się ponadto na cotygodniowych spotkaniach regionalnych oraz na dniach skupienia.

Fundacja Nasza Przyszłość wydaje miesięcznik "Rodzina Radia Maryja".

Ponadto co roku, od końca lat 90. XX w., w siedzibie rozgłośni w Toruniu, odbywa się coroczny zjazd słuchaczy i miłośników rozgłośni - "Zlot Słuchaczy Radia Maryja".

W 1997 roku powstała organizacja Zespół Wspierania Radia Maryja mająca na celu wspieranie Radia Maryja i jego programów. Co roku 7 grudnia podczas obchodów rocznicy powstania Radia Maryja Zespół Wspierania Radia Maryja przedstawia komunikat podsumowujący działalność rozgłośni.

Krajowy Sekretariat SOS dla Radia Maryja

Organizacja założona w 1999 przez prof. Ryszarda Bendera, której udało zebrać się 7 milionów podpisów zwolenników przyznania koncesji dla Radia Maryja, gdy Radio Maryja starało się o przyznanie koncesji. Organizacja działa nadal i zabiera głos w sprawach dotyczących głównie Radia Maryja, dzieł przy nim powstałych i o. Tadeusza Rydzyka. W skład komitetu oprócz Ryszarda Bendera wchodzą dwie osoby: Anna Sobecka i Jan Szafraniec.

Głównym źródłem finansowania są dobrowolne składki radiosłuchaczy. Wsparcia radiu i innym przedsięwzięciom dyrektora radia udzielał również Jan Kobylański, biznesmen polskiego pochodzenia oraz prezes największej organizacji polonijnej (USOPAŁ) w Ameryce Południowej[10].

Radiostacja współorganizowała duże, ogólnopolskie zbiórki finansowe na cele, których nie zrealizowała (wykup Stoczni Gdańskiej, wykup spółki "Tormięs"). Reagując na liczne zarzuty w mediach zaoferowała w okresie późniejszym, poprzez komunikaty na swojej antenie, zwrot przelewów oraz innych darowizn osobom, które takich zwrotów mogły się słusznie domagać.

M.in. dlatego 12 maja 2006 roku Prokuratura Krajowa, podobnie jak prokuratura okręgowa, nie znalazła podstaw by wszcząć śledztwo w tej sprawie.